Fazla mesai nedir?
Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. Normal mesaisi için aylık ücret alan işçi, fazla mesaisi için de ayrıca bir ücret almaktadır. Bu sürelerin toplamı bir yılda 270 saatten daha çok olamaz ve işçinin mutlaka önceden onayının alınması gerekmektedir. Kanunlarda "fazla çalışma" olarak adlandırılmaktadır.
Fazla sürelerle çalışma nedir?
Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalardır.
Fazla mesai ücreti hesaplaması nasl yapılır?
4857 sayılı İş Kanunu'nun ilgili maddelerine göre hesaplanmaktadır. Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli (%50) yükseltilmesi suretiyle ödenir. Fazla mesai ücreti hesaplaması yapılırken fazla mesai sınırına da dikkat edilmesi gerekmektedir.
Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş (%25) yükseltilmesiyle ödenir.
İşçi, ücret almak yerine serbest zaman kullanabilir mi?
İşçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. Ancak işveren, işçiyi ücret almak yerine serbest zaman izni kullanmaya zorlayamaz.
İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır. Sağlık nedenlerine dayanan kısa veya sınırlı süreli işlerde ve gece çalışmasında fazladan çalışma yapılamaz.
Kimlerin fazla mesai yapması kanunlara aykırıdır?
Öncelikle yapmak istemeyen, bunun için iş sözleşmesinde ya da dilekçesinde onay vermemiş işçilere ve 18 yaşını doldurmamış, gebe, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren, kısmi süreli çalışan veya sağlığının elvermediğini belgeleyen işçiler rıza gösterseler bile fazla mesai yapmaları kanunen yasaktır.